Loading...
Dikkat! Bu Sayfayı Kapatmayın!

Temel Hukuk Özet Ders Notları PDF İndir

Temel Hukuk Ders Notları

Temel Hukuk Özet Ders Notları PDF İndir

Hukuk başlangıç dersi, başta hukuk ve diğer çoğu fakülte için büyük bir öneme sahip olan temel derslerden biridir. Her ne kadar söz konusu ders, hukuk başlangıcı olarak isimlendirilse de hukukun temel kavramları, hukuka giriş olarak da isimlendirildiği kısımlar vardır. Bu dersten başarılı olabilmek için temel hukuk ders notları oldukça önemli bir kaynaktır. İlgili kaynakları bulmak ise sanıldığı kadar kolay değildir.

Temel hukuk dersi, birçok fakültede farklı isimlerle verilen bir derstir ve bunlara ilişkin internet ortamında farklı kaynaklar bulmak mümkündür. Ancak hukuk fakültesinde eğitim görenlere yönelik ders notlarını bulmak oldukça zordur. Birçok farklı kaynak olsa da, bunların büyük kısmı beklentilerin uzağında ve kalitesiz olanlardır. Yazımızın devamında en kaliteli notları bulabilir ve bu derse ilişkin çok büyük bir avantaj yakalayabilirsiniz.

Temel hukuk ders notlarının yeterli ve anlaşılır özetlerini sizler için hazırladık. PDF dosyalarını indirmek için bu yazımıza bir göz atın.

 

Temel Hukuk Kurallarına Genel Bakış

Temel hukuk kuralları, son derece ayrıntılı olan bir konudur. İndirme linklerine geçmeden önce dersin genel hatlarından bahsetmemiz, ders notlarından alacağınız faydayı da artıracaktır.

Kendi içerisinde farklı bölümlere ayrılan ve ilgili bölümler de alt başlıklar altında detaylı bir şekilde incelenen bu kurallara ilişkin detaylar şu şekildedir:

 

Sosyal Düzen Kuralları ve Hukuk (Bölüm 1) 

İnsan, sosyal bir varlıktır ve buna bağlı olarak toplum ismi verilen sosyal bir çevrede yaşamını sürdürür. Toplumdaki kişi ve kurumlarla sürekli olarak etkileşime girer. İşte bu etkileşimler ve iletişimler, sosyal ilişkiler olarak isimlendirilir.

Sosyal ilişkilerde zaman zaman çatışmalar ve sorunlar görülebilse de, genel itibariyle bir düzen hakimdir. Sosyal düzen olarak isimlendirilen ilgili durum, insanlara bir takım ödevler, sorumluluklar, haklar ve yetkiler yükler. Bunların tamamı ise sosyal düzen kuralları olarak isimlendirilir.

Sosyal düzen kurallarının kendi içerisinde belli özellikleri vardır ve ilgili özellikler genel nitelikte olup, herkese uygulanmaktadır. Ayrıca kurallar sürekli olup, uzun zamandır ve kesintisiz bir şekilde uygulanmaktadır. Son olarak ilgili kurallar, yaptırımlıdır.

o    Sosyal Düzen Kurallarının Türleri

Sosyal düzen kuralları, ülkelere, şehirlere ve hatta bölgelere bağlı olarak farklılık gösterebilir. Ayrıca zaman içerisinde söz konusu kurallarda bazı değişimler de olabilmektedir.

§  Din Kuralları 

Yaratıcı ile insanlar arasındaki ilişkilere düzenlemeler getiren din kuralları, Allah’ın emir ve yasaklarını içeren kuralların tamamı olarak kabul edilir. Bu kurallara uymayanlara yönelik herhangi bir yaptırım uygulanması söz konusu değildir. Dini kurallara uymayanlar ve bunlara saygı göstermeyenlere günahkar olarak kabul edilme ve dışlanma gibi manevi yaptırımlar uygulanabilir.

Bazı toplumlarda din kurallarına uymayanlara maddi yaptırımlar uygulanabilir. Böyle toplumlarda dini kuralların hukuk tarafından benimsenmesi ve bunların hukukileşmesi durumu vardır. Laik toplumlarda ise sadece manevi yaptırımlar uygulanır.

§  Ahlak Kuralları 

Doğru ve yanlış, iyilik ve kötülük gibi farklı konulardaki değer yargıları, ahlak kuralları olarak isimlendirilir. Ahlaki kurallarının kendi içerisinde iki farklı yönü vardır. Bunların ilki nesnel ahlak olup, insanların başkalarına karşı olan ödevleriyle alakalıdır. Diğeri ise öznel ahlaktır ve bu ise kişinin kendi iç dünyasına ilişkin olan hususlarla ilgilidir.

§  Görgü Kuralları

Nezaket kuralları olarak da isimlendirilen görgü kuralları, günlük ilişkilerde uyulması gereken kuralları belirtir. Ahlak kurallarından farklıdır ve bu kurallara uyulmaması karşısında da manevi yaptırım uygulama durumu vardır.

§  Hukuk Kuralları 

En önemli sosyal kurallar olan hukuk kuralları, insan topluluklarının bulunduğu her yerde vardır. İlgili kurallar, insanların dışa yansıyan ilişkilerini düzenler, toplumdaki düzenin nasıl sağlanacağını belirler, huzur ve barışı sağlar.

İlgili kurallar, genel ve soyut özelliklere sahiptir. Bunun dışında emir ve yaptırımları açıktır. Hukuk kurallarını diğer sosyal kurallardan ayıran en önemli fark, uyulmaması durumunda yaptırımların uygulanma durumudur.

Hukuk kuralları da diğer sosyal kurallar gibi insan ilişkilerini düzenleme amacını taşır. Hangi tür davranışların serbest ve hangilerinin yasak olduğunu gösteren emirler içerir. Ayrıca söz konusu kurallar, belli bir kültürel ve sosyal çevrede şekillense dahi, ilgili kuralları devlet veya siyasal iktidar yapar. Dolayısıyla bu kurallara uyulmaması karşısındaki yaptırımlar da yine devlet gücü ile uygulanır.

 

o    Hukukta Yaptırım Türleri 

Hukuki kurallara uyulmaması durumunda uygulanan yaptırımlar kendi içerisinde beşe ayrılır. Bunlara ilişkin detaylar şu şekildedir:

§  Ceza 

Ceza, bir suçun karşılığıdır ve toplumların önemli kısmında temel yaptırımdır. Öyle ki, günümüzde yaptırım ile cezanın özdeşleştiğini ifade etmek yanlış olmayacaktır.

Ülkemizdeki cezalar, Türk Ceza Kanunu’na (TCK) göre belirlenir. Bu kanuna göre cezalar hapis ve adli para cezası olmak üzere ikiye ayrılmış durumdadır. Hapis cezaları; süreli hapis, müebbet hapis ve ağırlaştırılmış müebbet hapis olarak kendi içinde üçe ayrılmıştır. Adli para cezası ise belli bir miktar paranın ceza olarak hazineye ödenmesi şeklindedir. TCK, bunların yanı sıra hükümlülerin belli haklardan yoksun bırakılmasına dair maddeleri de içerir.

§  Cebri İcra 

Borç ilişkisinde, borcunu kendi isteğiyle ödemeyen borçludan, borcun devlet gücüyle alınması cebri icra olarak isimlendirilir. Taşınmazın zamanında tahliye edilmemesi ya da boşanma davası sonucunda velayeti anneye verilen ancak baba tarafından çocuğun teslim edilmediği durumlarda cebri icra uygulanması söz konusu olur.

§  Tazminat 

Hukuka aykırı hareketten kaynaklanan zararın, zarara neden olan kişiye ödettirilmesi durumuna tazminat denir. Maddi ve manevi olarak kendi içerisinde ikiye ayrılır.

§  Geçersizlik 

Hukuka aykırı olarak yapılan hukuki işlemin geçersiz veya hükümsüz kabul edilme durumudur.

§  İptal 

Hukuk kurallarına aykırı olarak yapılan idari işlemlerin, idare mahkemeleri tarafından iptal edilmesidir.

Ayrıca hukuki işlemlerin kanunca öngörülen kurucu unsurlara uygun olarak yapılmaması durumunda, hiç yapılmamış kabul edilir ve yokluk durumu oluşur. Kurucu unsurlara göre yapılan, ancak kanundaki emredici hükümlere uymayan hukuki işlemlere uygulanan yaptırım, mutlak butlan olarak isimlendirilir.

Yokluk yaptırımında işlem hiç yapılmamış kabul edilirken, mutlak butlan durumunda ise işlem yapılmış, ancak geçersiz kabul edilme durumu oluşmuştur. Kurucu unsurlara ve emredici hükümlere aykırı olmamasına karşın, işlemi meydana getiren iradelerden birinde sakatlık olması durumunda işlem geçersiz sayılır ve bu ise nispi butlan olarak isimlendirilir.

İlginizi Çekebilir: Sınıf Yönetimi Ders Notları PDF İndir | Başarınızı Artıracak Notlar!

 

Hukukun Kaynakları ve Uygulanması (Bölüm 2) 

Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilikleri, yönetmelikler açısından; Türkiye Büyük Millet Meclisi ise kanunlar açısından yaratıcı kaynak olarak kabul edilmektedir. İçtihat hukuku ise yardımcı hukuku meydana getirir. İçtihat hukuku, kendi içerisinde yargı içtihadı veya bilimsel içtihat şeklinde olabilmektedir.

o    Pozitif Hukukun Kaynakları 

Pozitif hukuk kaynakların dört farklı unsurdan meydana gelmektedir. Bunlara ilişkin detaylar şu şekildedir:

§  Anayasa 

Ülkemizde, günümüze kadar olan süreçte toplam 4 farklı anayasa uygulanmıştır. Bunlar; 1921, 1924, 1961 ve 1982 anayasalarıdır. Bunların haricinde bazı dönemlerde anayasada ciddi değişiklikler gerçekleştirilmiştir.

Anayasanın değiştirilmesi için meclisteki vekillerin en az üçte birinin yazılı teklifi gerekir. Bu tekliflerin genel kurulda iki defa tartışılması gerekmektedir. değişikliğin kabulü için meclisin üye sayısının beşte üç çoğunluğunun gizli oyu şartı aranır.

§  Uluslararası Anlaşmalar 

İki veya daha fazla sayıdaki devlet tarafından yapılan anlaşmalar, uluslararası anlaşmalar olarak isimlendirilir. Ülkemizin taraf olduğu bu tür anlaşmalar meclisin kabulü ve cumhurbaşkanının onayının ardından resmi gazete yayımlanmasıyla bağlayıcı hukuk kurallarına dönüşmektedir. 1982 anayasası, gerekli esas ve usullere uygun olarak hazırlanan uluslararası sözleşmelerin, kanun hükmünde olduğunu belirtir.

§  Kanunlar 

Yetkili organlarca çıkarılan, sürekli, genel ve soyut olan hukuk kurallarına kanun denir. Ülkenin yönetim şekline bağlı olarak kanun çıkarıcı organlar değişebilir. Ülkemizde bu organ TBMM’dir.

§  Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 

Cumhurbaşkanı, anayasa ve yasalara uygun olacak şekilde yürütme yetkisini kullanır. Bu yetkiyi kullanarak cumhurbaşkanı, ilgili konularda kararname çıkarabilir. Anayasanın ikinci bölümünün birinci ve ikinci kısmındaki kişi hakları, temel haklar ile dördüncü kısımda yer alan siyasi haklar ve ödevler, cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenememektedir.

 

o    Hukuk Kurallarının Türleri 

Uygulama açısından hukuk kuralları; emredici, tamamlayıcı, yorumlayıcı, tanımlayıcı ve diğer hukuk kuralları şeklinde beşe ayrılır.

§  Emredici Hukuk Kuralları 

Emir unsurunun baskın olduğu ve çoğunlukla emir kipinin kullanıldığı kurallardır. Bunların aksi yönünde bir karar verilemez.

§  Tamamlayıcı Hukuk Kuralları 

Serbest iradelerini kullanarak başka türlüsünü belirleyemeyen taraflar için uygulanan kurallardır. Söz konusu kurallarda, taraflar arasındaki ilişkiye en düşük seviyede müdahale durumu vardır. İrade serbestisi, ülkemizdeki hukuk sisteminde esas olmasına karşın, tarafların bir konuda karara varamaması ve oluşan boşlukların doldurulması, tamamlayıcı hukuk kuralları ile gerçekleştirilir. Borçlar hukukunda çok sayıda olan bu tür kurallar, ceza hukukunda ise sınırlı sayıdadır.

§  Yorumlayıcı Hukuk Kuralları 

Yorumlayıcı hukuk kuralları; bir konuya ilişkin iradelerini açık bir şekilde belirtmeyen tarafların konuların açığa kavuşturulmasını sağlayan kurallardır.

§  Tanımlayıcı Hukuk Kuralları

Kanunların açık ve net bir şekilde anlaşılması, uygulanmasını kolay hale getirir. Söz konusu açıklama ve tanımlamalar, tanımlayıcı hukuk kurallarınca getirilmektedir.

§  Diğer Hukuk Kuralları 

Buraya kadar yapılan sınıflandırmaların içinde yer almayan bazı kuralların olduğu da bilinmektedir. Bu tür kurallar, diğer hukuk kuralları içinde kabul edilir. Örneğin; yetki verici hukuk kuralları, ilga edici hukuk kuralları bu sınıfta yer alır.

 

Hukuk Sistemleri ve Türk Hukuk Tarihi (Bölüm 3) 

Tarih boyunca insanların kullandığı farklı hukuk sistemleri olmuştur. Bunlara ve Türk hukuk tarihine ilişkin detaylar şu şekildedir:

o    Karşılaştırmalı Hukuk 

Hukuk araştırmasında kullanılan yöntemin ve hukuk disiplinin ismi olan karşılaştırmalı hukuk, geliştirdiği çözüm düzeyleri ile dikkat çekmektedir. Terim dağarcığı ve özgül ayrımları ile farklı millet, toplum ve kültürlerin farklılıklarına karşın hukuk gibi birleştirici bir kavram altında anlaşılır kılınmasına önemli katkılar vermektedir.

Kıyaslamalar ve ayrımlar, genellikle kamu hukukundan ziyade özel hukuku temel almaktadır. Hukuk sistemlerinde karşılaştırmadan bahsedilebilmesi için net bir şekilde üç farklı unsurun bulunması gerekir. Bunlar; hukuk düzeninin diğerlerinden tarihsel olarak farkını ortaya koyan tarihsel temeller; toplumların din, dil, gelenek ve kültür özelliklerini kapsayan toplumsal ve kültürel zemin; hukuk kültüründe kullanılan teknikleri belirten hukuk teknikleri şeklindedir.

o    Anglo-Amerikan Hukuk Sistemi 

Common Law; biri geniş, diğeri ise dar olan iki farklı anlama sahip bir kavramdır. Bu kavram geniş anlamda; ABD, İngiltere, Yeni Zelanda ve Kanada gibi ülkelerin hukuk sistemini ifade eder. Dar manada ise 1066 yılında İngiltere’yi işgal eden Normanların adaleti sağlamak için kullandıkları ve gezici yargıçların meydana getirdiği aşırı biçimci olan hukuku belirtir.

Equity; Common Law’ın aşırı biçimciliği ve karmaşık formüllerine göre karar verilmemesi anlamına gelir. Burada, yargıcın kendi vicdanı ve hakkaniyet prensiplerine göre hareket etmesi durumu vardır ve bununla ortaya çıkan bir içtihat hukukundan bahsedilebilir.

Statute Law, İngiliz hukuku açısından örnek yargı kararlarından sonra gelen hukuki kaynak olan yasalardır. İngiliz hukukuna bakıldığında iki farklı yasal düzenleme olduğu görülür. Bunlar; parlamento tarafından çıkarılan birincil metinler ve bunların nasıl uygulanacağını gösteren ikincil metinlerdir. Statute Law, İngiliz hukukunun içtihatlardan sonraki ikinci kaynağıdır. Bunlar; parlamento tarafından çıkarılan kanunlar, anlaşmalar, kanunların uygulanmasına dair usul ve esaslar olarak sıralanabilir.

Magna Charta Libertatum; 1215’te Papa III. Innocent, Kral John ve baronlarınca imzalanmış olup, kralın yetkilerinin sınırlandırılması ve hukuk kurallarının kralın iradesinden üstün olduğunu bildiren hükümler içermektedir. Magna Charta ile kralın keyfi olarak vergi koyması, yasal dayanak olmadan tutuklama ve sürgüne yollama yapılamayacağı, yargılamanın açık olarak gerçekleştirileceği ve soylulardan oluşan bir kurulun kralın Magna Carta hükümlerine uygun davranıp davranmadığını denetleyeceği hükümleri getirilmiştir.

Birden fazla özerk devletin aynı merkezi iktidara bağlı olduğu devletler birliği, federal devlet olarak isimlendirilir. Federe devlet ve federal devlet olmak üzere iki türü bulunur. Hukuki düzen açısından kendi içlerinde farklılıklar söz konusudur.

o    Sosyalist Hukuk Sistemi 

Eski doğu bloku ülkeleri ve dağılan Sovyetler Birliği, kapitalist dünyada egemen olan hukuk sistemine alternatif olduğuna inandıkları hukuk düzenine sahipti. Günümüzde, geçmişe kıyasla daha az sayıdaki ülkenin sosyalist hukuk düzenine sahip oldukları tezini öne sürdükleri görülür. Sosyalist hukuk, Marksist düşüncenin özel olarak yorumlanması ile tasarlanan bir düzeni belirtir.

o    İslam Hukuku 

Fıkıh; anlamak, bilmek gibi anlamlara gelmektedir. Hukuki açıdan ise bu kavram; insanların belli şartlara bağlı olarak neleri yapması ve nelerden kaçınması gerektiğini, ilgili şartlarda eylemsel gereklilik arasındaki bağın özelliklerini ve eylemlerin sonuçlarının neler olacağını bilme yetisi anlamına gelmektedir. Fıkıh, genel itibariyle üç başlıkta incelenir. Bunlar; ibadetler, muamelatlar ve ukubat (ceza hükümleri) şeklindedir.

İbadetler; Allah’ın rızasını kazanmak için yapılan eylemlerdir. Ayet ve hadisler ile ibadetlerin nasıl yapılacağı açıklanmıştır.

Muamelat (işlemler), insanlar arasındaki her türden toplumsal ilişkiyi kapsar. Evlenme, miras, sözleşme, boşanma ve tazminat türünden işlemler, bu bölümdedir. Uluslararası ilişkiler de kişiler arası ilişkilere kıyasen hukuk konusu haline getirildiğinden, o konular da yine bu bölüm içinde yer alır.

Ukubat, işlenen suçlar ve bunlara karşılık olarak uygulanacak yaptırımların gösterildiği bölümdür. Mali, bedeni ve diğer caydırıcı cezaları içerir. İslam’da, Allah’ın haklarına ya da kişilerin haklarına karşı işlenen suçlar vardır. Bunlara karşılık ise ta’zir, had ve kısas şeklinde üç farklı yaptırım uygulanır.

o    Osmanlı Hukuku 

Osmanlı hukukunda yargı erki, belli alanlarda eğitim gören kadılarca oluşturulmuştur. İslam hukuku, kadıların verdiği kararları kesin olarak kabul eder. Ancak haksız verilen kararlar nedeniyle ilgili kişinin talebi üzerinde karar kazasker tarafından kontrol edilir ve gerekli görülürse değiştirilirdi.

İlginizi Çekebilir: KPSS Eğitim Bilimleri Çıkmış Sorular PDF İndir

 

Temel Hukuk Ders Notları PDF

Temel hukuk, oldukça geniş ve ayrıntılı bir derstir. Böylesine ayrıntılı ve teknik detayların olduğu dersten başarılı olabilmek için yardımcı kaynaklara ihtiyaç olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Ancak bu noktada herhangi bir kaynak değil, bilgilerin kalıcı olmasını sağlayacak ve konuların etkili bir özeti olan kaynakların kullanılması gerektiği unutulmamalıdır.

İnternet ortamında çok sayıda kaynak vardır. Ancak bunların birçoğu beklenti ve ihtiyaçları karşılamaktan çok uzaktır. Sizlerle paylaştığımız temel hukuk ders notları ise bu alandaki ihtiyacınızı fazlasıyla karşılayacaktır. Bu notlara aşağıdaki bağlantılardan ulaşabilirsiniz.

Temel Hukuk Özet Ders Notları PDF İndir

Temel Hukuk Alternatif Ders Notları PDF İndir

PDF olarak indirdiğiniz ders notlarının BuradanBastır ile çıktılarını alabilir, kağıt üzerinden daha etkili olarak çalışabilirsiniz. Üstelik kapınıza kadar teslim.

 

Yararlanılan Kaynaklar:

  • https://www.sercancepni.net.tr/hukukun-temel-kavramlari-ders-notlari
  • https://www.instagram.com/sinifciyolculugu/

MÜŞTERİ GERİBİLDİRİMLERİ

Teşekkürler